[stan prawny: styczeń 2019 r.]

Polskie prawo nie zna jakiejś specjalnej tabelki, w której podano by wysokość alimentów w zależności od np. wieku dziecka, czy zarobków rodziców. W przepisach ustalono tylko ogólnie, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Dziecko nie musi się więc znajdować w niedostatku, aby żądać zapłaty alimentów.

  Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części, na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego. W powyższym przypadku, świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

  Istotną zasadą dla ustalenia wysokości alimentów na dziecko jest również reguła, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami (np. ma prawo do życia w podobnych warunkach mieszkaniowych, odżywiać się na podobnym poziomie czy też wypoczywać w zbliżonym do rodziców standardzie). Z drugiej strony rodzice nie muszą wszystkiego oddawać dziecku, ale tylko tyle ile jest dziecku potrzebne.

  Należy również podkreślić, że niskie dochody rodzica nie mogą zwolnić go z obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka. Według orzecznictwa Sądu Najwyższego rodzic jest zobowiązany podzielić się z dzieckiem każdym, nawet swoimi najskromniejszymi dochodami.

  Ustalając w konkretnym przypadku wysokość alimentów, Sąd bierze pod uwagę nie tylko aktualne zarobki osoby obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym, ale przede wszystkim możliwości zarobkowe tej osoby. Może się więc okazać, że osoby o identycznych zarobkach zostaną zobowiązane do płacenia różnych kwot alimentów.

  Np. Pan X i pan Y pracują i osiągają identyczne zarobki. Jednak pan X mieszka w małym miasteczku z wysoką stopą bezrobocia, pracuje w sektorze publicznym gdzie zarobki są ustalone poprzez akty prawne, oprócz pracy zawodowej opiekuje się chorą matką. Natomiast pan Y mieszka w dużym mieście, jest poszukiwanym specjalistą, ale pracuje na 1/2 etatu, bo nie lubi wczesnego wstawania i chce mieć dużo czasu dla siebie. Wyraźnie widać, że w takich przypadkach możliwości zarobkowe obu panów są zupełnie inne. Również usprawiedliwione potrzeby dzieci, nawet będących w tym samym wieku i mieszkających w tym samym mieście, mogą być różne- przykładowo córka pana X jest dzieckiem zdrowym, a syn pana Y cierpi na chorobę, przy której wymagana jest codzienna rehabilitacja oraz dodatkowo na alergię, wobec czego musi stosować specjalną dietę.

Należy zauważyć, że ustawodawca ustanowił katalog świadczeń, których pobieranie nie ma wpływu za zakres świadczeń alimentacyjnych. Do tej grupy zaliczane będą świadczenia otrzymywane z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, które podlegają zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji. Tytułem przykładu, świadczenia otrzymywane w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych uchyla się od ciążącego na niej obowiązku nie wywołują zmiany w zakresie świadczeń alimentacyjnych. Bez wpływu na zakres zaświadczeń alimentacyjnych pozostają także świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej. Tak więc wsparcie otrzymywane w przypadku trudności rodziny w wypełnianiu swoich funkcji oraz instytucja pieczy zastępczej nie wywierają wpływu na zakres świadczeń alimentacyjnych. Świadczenie wychowawcze otrzymywane w ramach "Rodzina 500 plus" także należy do świadczeń, które nie oddziaływają na zakres świadczeń alimentacyjnych. Co więcej, z uwagi na cel programu "Rodzina 500 plus", jakim jest inwestycja w rodzinę oraz zachęcenie rodziców do posiadania kolejnych dzieci, pobieranie przez rodzica świadczenia pieniężnego nie może być podstawą do obniżenia świadczeń alimentacyjnych. Ostatnią grupą świadczeń, które nie wywierają wpływu na zakres obowiązku alimentacyjnego są świadczenia rodzinne, do których zaliczane są m.in. świadczenia opiekuńcze, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami oraz jednorazowa zapomoga udzielana z tytułu urodzenia się dziecka.