Jednym z obowiązków nałożonych na małżonków jest określone w art. 27 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego partycypowanie w kosztach utrzymania rodziny. W toku postępowania rozwodowego, trwającego często przez dłuższy okres zachodzi konieczność zapewnienia dalszego utrzymywania partycypacji małżonków w utrzymaniu rodziny.
Instytucją służącą do zapewnienia partycypacji drugiego małżonka w kosztach utrzymania rodziny jest roszczenie o zabezpieczenie kosztów utrzymania rodziny na czas procesu. Wniosek o zabezpieczenie kosztów utrzymania rodziny można złożyć zarówno w odrębnym piśmie procesowym, jak i w treści samego pozwu. W piśmie należy wskazać oraz uzasadnić wysokość żądanej kwoty a także uprawdopodobnić ponoszenie kosztów przez rodzinę.
Roszczenie, co podkreśla orzecznictwo zarówno sądów powszechnych jak i Sądu Najwyższego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 39/11) ma samoistny charakter, niezależny od werdyktu sądu rozwodowego. Dla małżonka składająca taki wniosek oznacza to, że nawet w przypadku zasądzenia w wyroku rozwodowym niższej kwoty alimentów, świadczenie uiszczone na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia nie podlega zwrotowi. Co więcej samoistny i ostateczny charakter postanowienia sądu oznacza, że stanowi ono tytuł egzekucyjny, który po nadaniu klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym. Tytuł ten daje podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego i możliwość egzekwowania należnych kwot. Również wydanie wyroku rozwodowego nie oznacza upadku zabezpieczenia z mocy prawa i niemożnością egzekwowania określonych w postanowieniu sądu kwot. Jest to kolejna z konsekwencji samoistnego charakteru roszczenia.